Gezien vanaf het sneeuwwitte strand - met fotogeniek
vormgegeven cypressen, die zorgen voor de luxueuze 'Carmel Touch' op alle foto's
van hier - ligt de oprit naar de 17-Mile Drive practisch om de hoek. Voor
een paar dollar extra kun je hier genieten van de esthetische meerwaarde van
Californië. Optisch, welteverstaan, met mooie uitzichten op een heilzame wereld
van bruisende baaien, schitterende kleuren en geschoren golfbanen rondom het
Monterey Peninsula. Waarvan de een geniet, is voor de ander een reden om het
traject, waarvoor tol moet worden betaald, te beschouwen als modern
roofridderschap. De 17-Mile Drive is geen State Park of natuurreservaat,
zeggen ze, maar een zakelijk handjeklap van uitgekookte aanwonenden, die een
vergoeding vragen voor de stoet bezoekers aan hun erf.Cannery Row, de beroemdste straat van Monterey, de voormalige hoofdstad van de staat, is vroeger inderdaad een 'conservenstraat' geweest. Tegenwoordig is ze eerder een afknapper. John Steinbeck, de schepper van haar literaire aura, heeft die functieverandering eens zelf beschreven: 'De visconservenfabrieken, die vroeger walgelijk stonken, zijn verdwenen. Op hun plaats staan restaurants, antiekzaken en dergelijke. Ze vangen toeristen in plaats van sardienen en die soort is minder makkelijk uit te roeien.' Op een visrestaurant staat 'Steinbeck Lobster Grotto'. Dat zegt voldoende.
'The Old Pacific Capital' - zo noemde Robert Louis Stevenson Monterey na zijn korte bezoek eind 19de eeuw, hoewel het dat toen allang niet meer was. Hij moet haar nog bezwangerd van geschiedenis hebben gevonden en dat is in de oude kern ook nog voelbaar; ze is een ware schatkamer voor liefhebbers van de Spaans-koloniale architectuur.
Eveneens de moeite waard is een rit of wandeling over de Ocean View Boulevard met zijn door schuim omspoelde rotsbaaien (zoals Lover's Point) en bonte ijsbloemen naar de vuurtoren, waar het kerkhof rond deze tijd verandert in een wildpark, met tientallen reeën en herten die rondom de graven grazen.
Del Monte Avenue vormt de uitvalspoort naar het noorden en ook hier gaat daarachter de Highway One schuil. Links, aan de andere kant van de duinen, schemert de baai, waarover de wilde bloemen hun kleuren uitspreiden, het magic carpet, een natuurlijk patchwork van succulenten die het hele kleurenpalet bestrijken: violet, rood, oranje, geel en groen.
Daarna onafzienbare artisjokken- en venkelvelden met nijvere farm hands, trucks, landbouwmachines, omheiningen en schuren. Af en toe een bus die een mobiel toilethuisje op sleeptouw heeft, een zeker teken van een groep Mexicaanse arbeiders op weg van of naar het werk.
De oorspronkelijk uit Italië ingevoerde artisjokken bleken in Californië welig te tieren, zodat de staat de voornaamste leverancier voor de VS werd. We zijn hier in het dal van Salinas, in Steinbeck Country. Het heeft behalve geografische ook letterkundige waarde als schouwtoneel van zijn in 1952 verschenen roman 'East of Eden'.
Aan de rand van de waddenzee verheft zich in Moss Landing een plompe energiecentrale, niet ongelijk aan een lanceerplatform voor raketten, die temidden van de maritieme idylle tussen duinen en zee als een tang op een varken slaat.
De opkomst van Santa Cruz voltrok zich van een oude pueblo rondom het plaza van de missiepost (1791) via belangrijk handelscentrum voor de omliggende ranchos en zeehaven voor het houttransport tot de afwisselende, qua afmetingen wel dadig overzichtelijke universiteitsstad met momenteel 49.000 inwoners.
Aansprekend en veelzijdig zet de Mall originele winkels en terrassen, rolschaatsende studenten en rustige renteniers op een kleurig rijtje terwijl het op de Boardwalk heftig toegaat. Deze is een van de oudste in zijn soort aan de Westkust: hij begon in 1868 als een rij badhuisjes die verhuurd werden. Het indrukwekkende casino is niet lang geleden ingrijpend gerenoveerd. Wie niet houdt van kermisdrukte, kan de pretmachines overslaan en in alle rust op het strand luilakken.
In Santa Cruz neemt de reisroute afscheid van Highway One en volgt de
kronkelende weg door Scott's Valley en het kustgebergte naar de verstedelijkte,
drukke zuidpunt van de San Francisco Bay, naar San Jose en verder naar
Oakland, de grote stad waarin voornamelijk zwarten wonen. Zij hebben zich
sinds het midden van de 19de eeuw, aanvankelijk in kleine aantallen, in
Californië gevestigd. Pas na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog steeg de
toestroom doordat de oorlogsindustrie arbeidskrachten nodig had. Hoewel vele
zwarten momenteel hoge functies bekleden (Oakland heeft een zwarte burgemeester), vormen hun
gemiddelde levensomstandigheden nog altijd een schaduwzijde in Californië.In San Francisco, het eindpunt van onze reis, hebben we nog vanaf het vista point aan de noordzijde van de Golden Gate Bridge een spectaculair uitzicht over de stad aan de overkant van het water. In zijn 'Travels with Charley' stelt John Steinbeck zich op hetzelfde standpunt. 'San Francisco put on a show for me', schrijft hij. En zo zijn onze prachtige dagen in Californië en het Zuidwesten van de USA na deze voorstelling op een eind gekomen.