Rome en het meer van Trasimeno
Dia's D4145 t/m D4277 in dia\images\2002\20020831-0928.
D4145: We hadden
altijd nog de wens om eens een keertje Rome te zien. Rob, Marjolein en Rianne
waren er met school al eens geweest, maar wij zelf nog nooit. Dus hebben we de
caravan gepakt en zijn naar het meer van Bracciano gereden, een kilometer of 50
boven Rome. Daar zijn we terecht gekomen op de camping Porticciolo, gelegen
direct aan het meer, aan de westkant op loopafstand van het plaatsje Bracciano.
De bedoeling is om een aantal dagen vanuit de camping naar het station van
Bracciano te gaan (lopen bergop of met een bus van de camping) en vandaar in
ruim een uur met de trein naar Rome te gaan. Hierdoor zouden we geen
parkeerproblemen hebben en kwamen we eenvoudig in het hartje van de stad door
vanaf het treinstation de metro te nemen. Op deze eerste dia zien we het meer
voor ons liggen. De camping ligt rechtsonder. Helemaal rechts zien we een stukje
van het voetpad dat van de camping naar Bracciano leidde (2 km, 's avonds
aardedonker!). Het meer van Bracciano bevindt zich in een oude vulkaankrater
(grootste diepte ca 170 meter) en wordt door ondergrondse bronnen gevuld. De
omtrek van het meer bedraagt ongeveer 36 kilometer. We zitten hier op 160 meter
boven zeeniveau. Dit gebied wordt al meer dan 8000 jaar door mensen bewoond. Het
meer is erg schoon: het is een drinkwaterbekken voor Rome.
D4146: Piaza Saminiati, een typisch hofje in Bracciano.
D4147: Motorboten zijn verboden op het meer, maar
er wordt veel gesurfd en gezeild.
D4148: Dit is de ingang van het kasteel van
Bracciano. Dit kasteel was het belangrijkste verblijf van de familie Orsini, een
van de machtigste adellijke Romeinse families in de 15e eeuw. Het is een
renaissance constructie, hoewel het door zijn aanleg als fort nog duidelijke
trekken van middeleeuwse architectuur laat zien.
De bouw werd begonnen in 1470 en rond 1500 was het werk practisch gereed. Het is
uitstekend bewaard gebleven en het is zeker een van de mooiste voorbeelden van
een renaissanceburcht in Italië. Het grondvlak is vijfhoekig met een zeer
uitzonderlijke driehoekige binnenhof. Van het complex kan men nog steeds een
stuk van de verdedigingsgracht zien. Het interieur van het kasteel is ingericht
met kostbare meubels uit de renaissance en barok en met wapens en harnassen uit
die periode. Er is ook een privécollectie te zien van Etruskisch aardewerk dat
in de omgeving van Bracciano en Cerveteri is gevonden. Verder is er een valdeur
die veel gebruikt werd in de strijd tegen de machtige Romeinse families van de
16e eeuw en interessant beeldhouwwerk van Bernini en zijn leerlingen. Vanaf de
kantelen hebben we een prachtig uitzicht op het meer en het middeleeuwse stadje
dat rondom tegen het kasteel is aangebouwd.
D4158: Eerste dia van Rome, de Engelenburcht, Castel Sant' Angelo.
D4159: En een beeld op de ponte S.Angelo met
uitzicht op de koepel van de Sint Pieter.
D4160: Piazza Navona, een van de mooiste pleinen
van de oude stad. De ovale vorm doet nog denken aan het stadion, dat keizer
Domitianus hier in de eerste eeuw liet aanleggen. In de 17e eeuw kreeg het
complex het barokke uiterlijk - en de prachtige fonteinen van Bernini, la
Fontana dei Quattro Fiumi.
D4162: Het Pantheon op de Piazza della Rotonda. De
enorme ronde tempel werd gebouwd in 27 v. Chr. en na een brand in de tweede eeuw
herbouwd; hij is bijna geheel bewaard gebleven. De tempel heeft de grootste
vrijdragende koepel van Rome, de doorsnede van 43,2 m is groter dan die van de
St. Pieter. Door de enige lichtbron, een 9 m grote opening in de koepel, valt
gedempt licht op de rijkversierde marmeren vloer. Naast Rafaël, de grote
kunstenaar van de Renaissance, zijn hier de koningen Emanuel II en Umberto I begraven.
D4164: Het palazzo Chigi op de piazza Colonna, waar
de italiaanse minister-president het voor het zeggen heeft.
D4165: Op dit plein staat ook deze zuil van Marcus
Aurelius, die versierd is met een spiraalvormige fries, die verhaalt over de
krijgshaftige heldendaden van de keizer.
D4166: De Fontana di Trevi is de beroemdste fontein
van Rome, om niet te zeggen van de hele wereld. Bekend van de film Drie
munten in de fontein. Nog beroemder is het nachtelijk bad, dat Anita Ekberg
in Fellini's film La Dolce Vita in de Trevi-fontein nam, een scène die in
1995 werd nagespeeld door model Claudia Schiffer. Nicola Salvi bouwde de fontein
tussen 1732 en 1751: Neptunus staat aan de achterkant in een nis op een schelp,
getrokken door twee, door Tritonen gestuurde, zeepaardjes. Aan beide kanten
allegorische voorstellingen, die reinheid (rechts) en overvloed
vertegenwoordigen. De fontein is 20 m breed en 26 m hoog.
D4167: De barok aandoende Spaanse Trappen,
door de kerk Trinità dei Monti overschaduwd, oefenen op voorbijgangers kennelijk
een magische aantrekkingskracht uit - er is nauwelijks iemand die niet even is
gaan zitten op de treden. Tussen 1723 en 1725 bouwde Francisco de Sanctis de
opgang naar voorbeeld van een bordestrap, die van de voormalige Ripetta-haven
naar de Tiber leidde. Aan de voet van de scalinata sierde al voor de bouw
van de trappen een scheepsvormige fontein van de vader van de beroemde Bernini
op de Piazza di Spagna, die zijn naam te danken heeft aan de nabijgelegen Spaanse ambassade.
D4170: Vanaf de bovenste treden heb je een prachtig
uitzicht over de daktuinen van de Palazzi in de omgeving. Verder gaat de blik
naar de Monte Pincio, waarop de Villa Medici ligt die Napoleon ooit
confisqueerde tijdens zijn veldtocht door Italië en die nu in het bezit is van
de Franse Academie der kunsten. De berg biedt uitzicht op de koepel van de St.
Pieter, de Piazza del Popolo, de Monte Gianicolo aan de andere oever van de
Tiber en de Santa Maria Maggiore.
D4171: Piazza del Popolo. Het plein 'van het volk'
is versierd met de 24 m hoge Obelisco Flaminio. Aan het plein staan twee kerken
die elkaars spiegelbeeld lijken te zijn, de S. Maria di Montesanto en de S.
Maria dei Miracoli. Beiden te zien op de volgende dia. Als je goed kijkt zie je
wel verschillen. We hebben hier overigens een vreselijke regenbui gehad waar
geen paraplu tegen bestand was.
D4174: We lopen over de 'weg van de verzoening',
die leidt van de Engelenburcht tot de St. Pieter; de 100 meter brede Via della
Conciliazione werd echter pas na de val van het fascisme voltooid. Deze toegang,
waarvoor oude quartieri moesten wijken, eindigt in de Piazza San Pietro. Zie volgende dia's.
D4177: De ellips met de 284 zuilen, 88 pilaren en
140 beelden, ontwierp Bellini in 1656 rond een obelisk in het midden van het
plein, een deel van de buit van de 'oude Romeinen' uit Heliopolis.
Vanuit het plein van Bernini gaat een trapezevormige opgang naar de gevel van de
St. Pieter, in 1607-1614 door Maderna ontworpen. Zo'n 100 jaar eerder - onder
paus Julius II - was de bouw van deze majesteitelijke en tot 1989 grootste kerk
van de christelijke wereld, begonnen, op de muren van de in 324 door keizer
Constantijn gebouwde kerk op het graf van de heilige Petrus. Hier werkten
architecten van naam: eerst Bramante, later Michelangelo, die de imposante koepel maakte.
D4179: Twee van de pauselijke zouafen of
schildwachten, leden van de zwitserse garde.
D4180: Prachtig uitzicht vanaf het dak op de Via
della Constituzione en de Tiber met links de Engelenburcht.
D4185: Blik vanaf het dak van de St. Pieter op de
koepel die daar nog ver boven uit steekt.
D4186: Een wandeling over dat dak.
D4187: Tot achter de beelden boven de voorgevel.
D4188: In de St. Pieter is alles indrukwekkend, te
beginnen bij de afmetingen van 115 m en ruim 45 m hoog - de door Michelangelo
ontworpen koepel eindigt 132 m boven de grond. Dan de uitvoering: de bronzen
portalen en de beelden van Karel de Grote en keizer Constantijn in de voorhal,
de heilige poorten, die slechts eens in de 25 jaar geopend worden, de enorme,
met vele kleuren marmer versierde kerkschepen,de rijkversierde altaren, het
bronzen baldakijn boven het hoofdaltaar. Daarnaast tekenen van eenvoudige
vroomheid: de voet van het bronzen beeld van de heilige Petrus, afgesleten door
de aanrakingen van vele gelovigen in de wonderdoener, de Pietà van Michelangelo,
sinds een opzettelijke beschadiging achter pantserglas, de altaren met
relikwieën in het rechterzijschip of de Heilige Stoel, de ter bescherming in een
bronzen omlijsting geplaatste, wormstekige stoel van de heilige Petrus, in de absis.
D4190: Gezicht vanaf de Engelenburcht op de St.
Pieter, met rechts de vaticaanse musea.
D4192: In het midden het grote Monumento a Vittorio
Emanuele II, ofwel de suikertaart.
D4194: Hoewel nog niet erg bekend bij het grote
publiek, is Cerveteri met zijn Etruskische necropolis (dodenstad) een van de
oudste en meest tot de verbeelding sprekende plaatsen van Italië. Het oude Caere
(een belangrijke stad van de 9e tot de 3e eeuw v. Chr.) dat door de Romeinen
Caereveteri (het oude Caere) werd genoemd omdat het veel ouder was dan Rome
zelf, was in de 6e eeuw de dichtstbevolkte stad van Etrurië en een van de
grootste van de mediterrane wereld. Verder was Caere de enige niet-Griekse stad
met in Delphi een eigen schathuis, een gebouw dat diende om geschenken aan de
godheid te bewaren.
De necropolis van Caere, hoewel nog niet geheel opgegraven, strekt zich uit over
verscheidene kilometers in de velden rond de huidige stad, en bestaat uit
honderden koepelgraven, de grootste en mooiste van Etrurië; sommige met een
doorsnee van 30 m en een hoogte van 12 m, en een ontelbare hoeveelheid
grafkamers. De antieke stad reikte in zijn periode van grootste bloei, tussen de
7e en de 5e eeuw, tot aan de zee en had 3 havens op de plaatsen waar
tegenwoordig Ladispoli, S. Severa (Pyrgi) en S. Marinella (Punicum) liggen.
D4196: Hier zijn we in Pyrgi, een oude haven van
Cerveteri. Op de resten van de oude havenstad is hier een kasteel gebouwd dat in
werkelijkheid een versterkt stadje uit de middeleeuwen is. Langs de kleine
weggetjes en pleintjes van het stadje vind je nog Etruskische en Romeinse resten.
D4199: Terug naar Rome met de suikertaart van Victor Emanuel II.
D4201: We beginnen vandaag op de Monte Capitolino,
achter het grote monument, dat, 50 m hoog, de belangrijkste gebouwen van het
oude Rome droeg, waaronder de tempel van de Jupiter Capitulinus, het
belangrijkste heiligdom van de stad. Hier lag het machtscentrum van het Romeinse
Rijk. De complexen grensden aan de naburige fora, de antieke marktpleinen met
prachtige gebouwen. Dit veranderde in de 16e eeuw, toen de Piazza del
Campidoglio, het Capitoolplein, volgens plannen van Michelangelo veranderde tot
renaissanceplein en de toegang met een trap naar de oude stad aan de oever van
de Tiber leidde. Hat Palazzo dei Senatori, zetel van de burgemeester, het
Palazzo dei Conservatori en het Palazzo Nuovo met de Capitolijnse Musea staan nu
rond het plein. Naast het Senatorenpaleis heb je een prachtig gezicht over het Forum Romanum.
D4209: Via de Via Sacra kom je op het Forum
Romanum, het oudste marktplein van de stad - nu een veld met ruïnes van tempels
en andere gebouwen, met beelden en restanten van zuilen - vroeger het drukste
plein van Rome (dat aan het eind van de 1e eeuw 1 miljoen inwoners had). Links
van de triomfboog van Septimius Severus (203) ligt de Curia, ten tijde van het
Romeinse Rijk zetel van de senaat. Hier hielden de opperbevelhebbers en
senatoren vlammende betogen, niet alleen binnen de gebouwen maar - voor het volk
- ook vanaf de rostra, de antieke redenaarstribune rechts van de triomfboog.
D4212: De Basilica Julia, te herkennen aan de rij
zuilen, liet Caesar in 46 v. Chr. bouwen, daarvoor verheft zich de gevel van de
tempel van Saturnus. Aan de 'heilige straat' liggen enkele tempels en het huis
van de Vestaalse maagden, die het vuur van de godin Vesta bewaakten. De vrouwen
waren 20-30 jaar verplicht tot maagdelijkheid, bij overtreding werden ze levend begraven.
D4214: Steil steken de muren van de Maxentius-
resp. de Constantijnbasiliek tegen de hemel af. Samen met het Pantheon diende de
basiliek de architect Bramante als voorbeeld bij de bouw van de St. Pieter.
D4216: Bij de triomfboog van Titus met zijn goed
bewaard gebleven reliëfs gaat de weg omhoog naar de Palatijnse heuvel.
D4218: Vanaf een balustrade aan de zuidkant van de
Palatijn is het aan de voet van de heuvel gelegen complex van het Circo Massimo
nog goed te zien: de meer dan 500 m lange paardenrenbaan werd in de jaren 1950
beroemd door de legendarische wagenrennen in de film Ben Hur.
D4221: Sport en (bloedige) spelen stonden in het
antieke Rome hoog in het vaandel. Daarvan getuigt nu nog het Colosseum, een
hoogtepunt van de antieke bouwkunst. Het bood plaats aan 80.000 toeschouwers van
gladiatorengevechten en klopjachten met dieren. Voor scheepswedstrijden liet men
de arena zelfs vol water lopen. De nabij gelegen boog van Constantijn uit 315 is
de laatste en grootste triomfboog die Rome te bieden heeft.
D4225: Terug op de camping aan het meer van Bracciano.
D4226: Tenslotte de Vaticaanse Musea die bestaan
uit een enorm aantal zalen met een niet te overziene schat aan
bezienswaardigheden. Hier eerst het zicht op een grote binnenplaats.
D4228: In de eerste zalen, te bereiken via een paar
indrukwekkend versierde trappen, is de pinacotheek ondergebracht - schilderijen
van de 11e eeuw tot de modernen, van Leonardo da Vinci en Michelangelo, Rafaël
en Caravaggio, Bellini en Van Dyck. Dan volgen diverse musea met antieke,
profane en sacrale kunst en cultuur, o.a. het Museo Pio Clementino met een kopie
van de Laocoon-groep, het Egyptisch Museum en de Vaticaanse bibliotheek
en de prachtige Borgia-vertrekken van paus Alexander VI. Tenslotte de Stanze van
Rafaël en het onbetwistbare klapstuk de Sixtijnse kapel: een meesterwerk van
renaissancekunst. Michelangelo bepaalde het interieur. Van hem zijn o.a. de
plafondfresco's over het scheppingsverhaal (1508-1512) en de afbeelding van het
Jongste Gerecht achter het altaar. Sinds de omstreden restauratie van de kapel -
met veel geld en veel kleur - lijken ze, volgens de restaurateurs, weer op het
oorspronkelijke werk.
D4230: 's Avonds terug in het stadje Bracciano.
D4232: Hier hebben we een plekje gevonden op een
camping aan het meer van Trasimeno, vlak aan de waterkant. Mooie dia's van de zonsondergang.
D4235: Perugia, de hoofdstad van Umbrië, 150.000
inwoners, steekt hoog uit boven het dal van de Tiber. Om deze prachtige en
gezellige stad te bezoeken kun je de auto beneden op grote parkeerplaatsen
parkeren en dan met een roltrap (gratis) naar boven laten transporteren waarbij
je al gelijk bijna in het hart van de stad bent. Deze eerste dia is midden in
dat hart: de Piazza IV Novembre met de kathedraal en de beroemde Fontana
Maggiore. Deze fontein staat hier al sinds de 13e eeuw. Die beroemdheid dankt
zij vooral aan het feit dat de fameuze vader en zoon Nicola en Giovanni Pisano
verantwoordelijk zijn voor de beelden en reliëfs die de twee waterbekkens sieren.
Zoals ook hier is het meestal druk op de trappen voor de kathedraal, die een
geliefd ontmoetingspunt zijn voor jongeren. Zoals je ziet staat de kerk niet met
de voor- maar met de zijkant naar de Piazza gekeerd. De ruwe facade aan de
Piazza Danti is onvoltooid en ook de flank is slechts gedeeltelijk met marmer
bekleed. Links van het portaal staat een groot bronzen beeld van paus Julius
III, een 16e eeuws werk van Vincenzo Dante. Rechts ervan een buitenpreekstoel,
van waaraf de heilige Bernardinus van Siena ooit predikte tot de Perugianen. De
vier bogen links van de kathedraal vormen de Loggia di Braccio Fortebraccio, die
vroeger deel uitmaakte van het nimmer voltooide 15e eeuwse paleis van deze
heerser. De bouw van de laatgotische, aan S. Lorenzo gewijde kerk duurde van 1345 tot 1490.
D4236: Aan de andere kant van de mooie fontein
rijst het enorme Palazzo dei Priori (ook Palazzo Comunale genoemd) op. Het
indrukwekkende , in streng gotische vormen opgetrokken paleis werd in 1443
voltooid. Een waaiervormige trap leidt naar het grote portaal, waarboven op twee
consoles de bronzen beelden van de Welfische leeuw en de griffioen van Perugia
staan. Met hun klauwen houden ze de in 1385 buitgemaakte stadsketting van Siena
vast. De lange zijde van het Palazzo dei Priori, aan de Corso Vannucci, is 15e
eeuws en heeft een zeer rijk geornamenteerd portaal met in de lunet de beelden
van de drie patroonheiligen van Perugia. De bovenverdiepingen zijn voorzien van
fraaie gotische drielingvensters. Kantelen bekronen het gebouw, waarvan een
gedeelte nog steeds dienst doet als gemeentehuis.
D4239: De onlangs gerestaureerde facade van dit
Oratorio di San Bernardino is een pronkjuweel van de renaissance-beeldhouwkunst
in Umbrië. Ze is waarschijnlijk het werk van de uit Florence afkomstige Agostino
di Duccio. Het kleurige, met prachtig beeldhouwwerk aangeklede geheel werd voltooid in 1461.
D4240: De Arco Etrusco is het symbool geworden van
de onverzettelijkheid en strijdlust van Perugia. Het was de hoofdpoort in de
Etruskische ommuring. De oudste delen stammen uit de 3e en 2e eeuw v. Chr. De
boog boven de poort is een Romeinse reconstructie uit de 1e eeuw v. Chr. De
loggia boven op de linkertoren is een 16e eeuwse toevoeging.
D4241: Het vroegchristelijke Sant'Angelo (5e of 6e
eeuw), dat ook wel wordt aangeduid als Tempio dell'Arcangelo Michele, ligt
sereen aan een grasveld met cypressen. Het is een ronde kerk die je betreedt
door een 14e-eeuws gotisch portaal.
D4245: Deze en de volgende dia's zijn van Assisi,
de stad van St. Franciscus, die echter niet kan tippen bij Perugia. Overal zijn
ze nog bezig met bouwen en het is moeilijk een dia zonder hijskraan te maken.
Ook de Basilica di San Francesco is nog niet helemaal hersteld van de aardbeving
(?) die enkele jaren geleden heeft plaats gevonden, en waarbij in de kerk veel
schade is aangericht. Ook dat is nog niet geheel hersteld.
D4253: Plaatsje in de buurt van het meer van
Trasimeno: Panicale. Met een prachtig uitzicht op de omgeving van het meer, waar
heel lang geleden Hannibal tegen de Romeinen heeft gestreden. Om precies te zijn
in 217 v. Chr. heeft de Carthaagse veldheer Hannibal, na de bekende tocht op
olifanten door de Alpen, hier de door consul Flaminius aangevoerde Romeinse
legioenen verpletterend verslagen.
D4258: Plaatjes van Cortona dat bekend werd door
het boek 'Under the Tuscan sun' van de Amerikaanse Frances Mayes. Hier zijn we
op de Piazza della Repubblica, het schilderachtige hart van Cortona. Op dit
plein heeft André Rieu in 2004 een zeer romantisch concert gegeven dat integraal
door de TV is uitgezonden.
D4264: Pienza is in de 15e eeuw, door toedoen van
de hier geboren paus Pius II, verrijkt met een kathedraal, het Palazzo
Piccolomini en enige paleizen voor kardinalen. Het Palazzo Piccolomini heb ik
beklommen om Gonny zittend op de trappen van de kathedraal te kunnen vastleggen.